Da li bi UNMIK mogao da se povuče sa KiM uprkos Rezoluciji 1244?
Izvještaj će predstaviti zamjenik specijalnog predstavnika i v.d. šefa Misije UN na Kosovu i Metohiji Milbert Dongdžon Šin, a Srbiju i tzv. Kosovo zastupaće ministri spoljnih poslova Marko Đurić i Donika Gervala-Švarc, prenosi RT Balkan.
Očekuje se da će Šin posebno istaći ključne političke i bezbjednosne događaje u Kosovu i Metohiji tokom perioda obuhvaćenog izvještajem.
U ranijim izvještajima u UN prepoznata je složena situacija ali i zabrinutost zbog institucionalnog nasilja i pritisaka na srpsko stanovništvo.
Amerika i Velika Britanija su u aprilu, kada je usvojen prethodni izveštaj, predložile ukidanje UMNIK-a, dok su Rusija, Kina i Francuska bule protiv.
Za Srbiju UNMIK ostaje ključna međunarodna mirovna misija, jer predstavlja jedini okvir UN, koji priznaje neutralni status KiM, i obezbeđuje bar minimalnu zaštitu srpskog stanovništva u pokrajini.
Narodni poslanik prof. dr Andreja Savić ocenio je za "Јutro na RT" da će sjednica proteći u znaku već poznatih podjela.
- U ovakvoj geopolitičkoj situaciji, Savjet bezbjednosti je praktično paralisan, a same Ujedinjene nacije su već duže vrijeme na nizbrdici. Zato ne očekujem ništa novo; na sjednici će se ponoviti isti stavovi - poručio je Savić.
On je podsjetio na govor američkog predsjednika Donalda Trampa iz septembra, koji je bio izrazito kritički prema UN, ističući da će, kako kaže, Amerika nastaviti sa smanjenjem finansijskih troškova.
Međutim, Savić naglašava da nije riječ samo o finansijama, već o značajnim geopolitičkim interesima.
Podsjeća da postoje realni izgledi da u naredne dvije nedjelje dođe do samita dva predsjednika, Trampa i Putina, pri čemu se kao moguće mjesto sastanka pominje Budimpešta, što, kako smatra, otvara mogućnost za razmatranje rješenja izlaska iz ratne krize, a, prema njegovoj ocjeni, pitanje Kosova i Metohije treba posmatrati u tom kontekstu.
- Takozvana 'država Kosovo' je proizvod američke spoljne politike, prije svega politike bivše administracije, koja je u okviru neoliberalnog nastupa na globalnom planu uložila mnogo u stvaranje te države i sigurno se neće odreći tog projekta - dodao je Savić.
Savić smatra da će na današnjoj sjednici Savjeta bezbjednosti UN ponovo doći do podjela. Rusija i Kina, koje su dosad bile na strani Srbije, zadržaće tu poziciju, ali ostaje pitanje kome će se Francuska prikloniti.
- Francuska je u aprilu bila u bloku sa Rusijom i Kinom, ali s obzirom na trenutnu političku situaciju u toj zemlji, moguće je da će se Francuska prikloniti svojim atlantskim partnerima, Americi i Velikoj Britaniji - ocijenio je Savić.
Odgovarajući na pitanje koliko sam izvještaj zavisi od specijalnog predstavnika UNMIK-a, Savić ukazuje da su takvi izvještaji rutinski i da se već godinama pripremaju za sve mirovne misije koje UN sprovodi širom svijeta, ne samo za KiM .
On dodaje da će izvještaj biti detaljno analiziran, ali da generalni sekretar UN, Antonio Gutereš, neće donijeti nikakve značajne nove informacije ili rješenja, već će prihvatiti ono što je već dospjelo s terena.
Savić naglašava da se analizom teksta vidi da je u pitanju zadovoljavanje forme, u smislu metodologije izrade takvih izvještaja, dodajući da je važno razmotriti političke poruke i konotacije koje stoje iza tih izveštaja.
- Ako postoji raskorak između stvarnosti i onoga što je fikcija, uvijek se može snagom argumenata nešto negirati ili suprotno dokazati - ističe Savić.
On podsjeća na parlamentarnu krizu u Prištini u posljednjih nekoliko mjeseci, kao i na pitanje lokalnih izbora.
Kako kaže, Priština je primjenom mjera represije, grubom silom i izbornim inženjeringom, učinila sve što je moglo da se učini, s ciljem da se zadrži postojeće stanje i prisustvo albanskih čelnika na nivou lokalne samouprave u opštinama sa srpskom većinom.
- Ishod izbora bio je prilično poražavajući za Kurtijev režim. Od 10 opština sa većinskim srpskim stanovništvom, iako je izlaznost bila veoma mala, u 9 opština su Srbi ubjedljivo pobijedili, a u 10. opštini ide se u drugi krug - navodi Savić.
Da li do povlačenje UNMIKA sa KiM može doći dok je na snazi Rezolucija 1244?
Savić podvlači da je institucija UNMIKA zasnovana na Rezoluciji 1244 i podsjeća da je nakon njegovog formiranja bilo više turbulentnih događaja na Kosmetu, poput pogroma 2004. godine i jednostrano proglašene nezavisnosti takozvanog Kosova 2008. godine, nakon čega je odlučeno da se formiranjem EULEKS-a težište premjesti na EU, s ciljem zaštite vladavine prava.
On ukazuje da na KiM trenutno imamo tri subjekta: UNMIK, koji je zasnovan na Rezoluciji 1244, KFOR kao NATO jedinicu koja pruža vojnu podršku i EULEKS.
- Smatram da je u tom trenutku napravljena greška tadašnjeg srpskog rukovodstva koje je prihvatilo da se težište rješavanja pitanja Kosova i Metohije premjesti iz UN na nivo Evropske unije - dodaje Savić.
On ističe da trenutno vidimo šta se dešava sa Evropskom unijom, koja je nakon promjene administracije u SAD postala ključni zagovornik neoliberalnog koncepta po svim pitanjima.
- Dok god Rezolucija 1244 ne bude ukinuta ili promijenjena, treba da ostane status kvo, uključujući postojanje UNMIKA - naglašava on.
Govoreći o formiranju takozvane "vojske Kosova", koja je u suprotnosti s Rezolucijom 1244, Savić naglašava da je sadržaj Rezolucije svima poznat i da se radi o prećutnom zaobilaženju, negiranju i potiranju njenih odredbi na Zapadu.
- Zapadne sile taktički idu na jednu formu, ali tu formu izigravaju - kaže Savić, dodajući da to predstavlja način za kupovinu vremena, dok u praksi čine suprotno.
Ukazuje da stvaranje vojske takozvanog Kosova, predstavlja prirodni slijed događaja koji je podstaknut od strane Zapada.
Konkretan doprinos UNMIKA on vidi u prvim godinama njegovog djelovanja, kada je nakon ratnih dešavanja u pokrajini bilo neophodno sačuvati mir i eliminisati ratna žarišta.
On objašnjava da je UNMIK u tim godinama bio dio šire multilateralne misije koja je imala pozitivan efekat, ali da je kasnije došlo do zatvaranja očiju nad svim onim što se dešavalo na terenu.
Podsjeća da su vođe takozvane OVK, "pravo iz uniformi uletjele u odjela" i postale političari, nosioci političke vlasti.
- Od 2004. godine, kada su dozvolili pogrom nad Srbima i sva divljanja koja su bila potpuno anticivilizacijska, kao vid odmazde prema srpskom narodu, korak po korak išlo se u stvaranje i učvršćivanje kosovske vlasti. Tako je UNMIK postao jedna ljuštura - ocjenjuje Savić.
Sjednicu Savjeta je zakazala Rusija koja je 1. oktobra preuzela rotirajuće jednomjesečno predsjedavanje Savjetu bezbjednosti Ujedinjenih nacija.
Prethodna sjednica SB UN o šestomjesečnom izvještaju Gutereša o radu UNMIK-a održana je 8. aprila.