Eksplozija SpejsEks rakete u januaru ugrozila avio-saobraćaj iznad Kariba
U dokumentima se takođe navodi da SpejsEks nije odmah obavijestio FAA o eksploziji putem zvanične hitne linije, iako su lansirne kompanije obavezne da to učine bez odlaganja.
Zbog toga su kontrolori letenja prve informacije dobili od pilota koji su iz kabine vidjeli vatrenu kišu dijelova eksplodirane rakete, dok su drugi zvaničnici FAA za incident saznali putem interne komunikacije.
Prema tim dokumentima, tri aviona, putnički avion kompanije DŽetBlu na letu ka Portoriku, avion španske Iberije i jedan privatni mlaznjak, našla su se u kritičnoj situaciji nakon što je raketa "Staršip" eksplodirala nekoliko minuta po polijetanju 16. januara.
Piloti pomenuta tri aviona su morali da biraju između nastavka leta kroz potencijalno opasno područje zbog dijelova eksplodirane rakete ili rizika da ostanu bez goriva iznad otvorenog mora.
Dva aviona su, prema evidenciji FAA, proglasila vanrednu situraciju zbog goriva i nastavila let kroz privremenu zonu zabrane.
Sva tri aviona, u kojima je ukupno bilo oko 450 putnika, na kraju su bezbjedno sletjela.
U dokumentima FAA se navodi da je eksplozija "Staršipa" dovela do padanja zapaljenih dijelova iznad dijelova Karipskog regiona u trajanju od oko 50 minuta.
U slučaju udara takvih dijelova u avion u letu, posljedice bi mogle biti katastrofalne, uključujući teško oštećenje letjelica i gubitak ljudskih života, navodi VSDŽ.
Kontrolori letenja u Majamiju i San Huanu pokušavali su da u realnom vremenu zadrže ili preusmjere avione, ali je to dovelo do naglog povećanja opterećenja i "potencijalno ekstremnog bezbjednosnog rizika", navodi se u jednom internom izvještaju FAA.
U jednom trenutku, najmanje dva aviona su se previše približila jedan drugom, zbog čega je kontrolor morao hitno da interveniše kako bi se izbjegao sudar.
Iz kompanije DŽetBlu saopšteno je da su uvjereni da su svi njihovi letovi izbjegli oblasti u kojima su primijećene krhotine, dok je Iberia navela da je njen avion prošao kroz područje tek nakon što su svi dijelovi već pali i da bezbjednost putnika nije bila ugrožena.
SpejsEks je, nakon objavljivanja teksta, ocijenio da su navodi medija "obmanjujući" i da nijedan avion nije bio u opasnosti.
- Јavna bezbjednost je uvijek bila i ostala glavni prioritet SpejsEksa - saopštila je kompanija, dodajući da odgovorno koristi vazdušni prostor tokom lansiranja i povratka letjelica.
Incident je izazvao zabrinutost u avio-industriji i među američkim zvaničnicima, posebno imajući u vidu da se u narednim godinama očekuje značajan porast broja svemirskih lansiranja.
FAA je u februaru formirala panel stručnjaka kako bi ponovo razmotrila rizike od svemirskih krhotina, naročito nakon još jedne eksplozije "Staršip-a" tokom testiranja u martu.
Međutim, kako saznaje VSDŽ, u avgustu je FAA neočekivano obustavila taj bezbjednosni pregled, uz obrazloženje da se većina preporuka već sprovodi i da je potrebno konsultovati dodatne međunarodne stručnjake.