Da li se priprema ulazak u EU sistem trgovine emisijama CO2? (VIDEO/AUDIO)
Evropska unija najavila da će od 2026.godine primjenjivati prekograničnu taksu na emisije ugljen-dioksida, putem Mehanizma CBAM (Mehanizam za prekogranično prilagođavanje ugljenika). Bosna i Hercegovina se, potpisivanjem Sofijske deklaracije, obavezala i da će u cilju podrške dekarbonizaciji u regionu Zapadnog Balkana raditi na uvođenju mehanizama oporezivanja emisija ugljendioksida i na usaglašavanju sa evropskim sistemom trgovanja emisijama.
Uspostavljanje sistema određivanja cijena i trgovanja emisijama ugljen-dioksida počelo je pripremom Mape puta uz tehničku asistenciju Sekretarijata Energetske zajednice i Svjetske banke.
„Cilj nam je da olakšamo političku posvećenost i neophodne akcije, a naše članice su se složile sa ambicioznom Mapom puta za dekarbonizaciju prije dvije godine sa sveobuhvatnom listom politika i mjera“, izjavio je Adam Cveč šef odjela za EU Zeleni dogovor Energetske zajednice Јugoistočne Evrope.
Prema riječima predstavnika Energetske zajednice Јugoistočne Evrope,ove mjere bi trebalo da prati i usvajanje ključnog zakonodavstva EU tzv. Zeleni energetski paket koji sadrži energetske i klimatske ciljeve do 2030.godine.
Oblast energetike je u nadležnosti entiteta, izjavio je ministar spoljne trgovine i ekonomskih odnosa BiH Staša Košarac, nakon što je prethodno izrađen Nacrt zakona o energiji i klimi BiH.
Ministar Košarac je najavio da će u narednom periodu biti intenzivirani sastanci sa entitetskim ministrima i vladama.
„Cijenim da je značajno i važno da tzv.CO2 taksu definišemo na domaćem nivou na način da Republika Srpska donese svoje zakonske propise, da Federacija BiH takođe donese svoje i da oni budu harmonizovani“,precizirao je Košarac.
Čekajući da se zakonodavstvo uskladi sa evropskim, proizvođači cementa, željeza, čelika, đubriva, aluminijuma i električne energije trebaju više informacija o uvođenju mehanizama za oporezivanje robe koju izvoze u Evropsku uniju i pri čijoj se proizvodnji oslobađa velika količina ugljen-dioksida.
Privredna komora Republike Srpske radi na podršci preduzećima u Republici Srpskoj povodom stupanja na snagu CBAM, odnosno mehanizma oporezivanja CO2 i to kroz projekte, izjavio je Boško Borojević iz Privredne komore Republike Srpske.
„Privredna komora pomaže preduzećima kroz vid umrežavanja malih i srednjih preduzeća kako bi podigli energetsku efikasnost tih preduzeća“, rekao je Borojević.
Uvođenjem sistema oporezivanja CO2 novac od trgovine emisijama ostajao bi u domaćem budžetu. U slučaju primjene uvozne takse tzv.CBAM-a sredstva od oporezivanja robe bila bi u budžetu Evropske unije. Primjena tog mehanizma na proizvode iz BiH učinila bi ih nekonkurentnima što bi se dugoročno odrazilo na ekonomiju.
Svjetlana Radusin, pomoćnica ministra za prostorno uređenje, građevinarstvo i ekologiju Republike Srpske očekuje postizanje dogovora o ovom pitanju.
„Nadam se da će se postići dogovor i da će se otkloniti ove nedoumice i ova neslaganja u pogledu transpozicije u domaće zakonodavstvo i u okviru ovog projekta i da ćemo vrlo brzo imati pomoć konsultanata kako bi u ovim rokovima,a to je do kraja godine izaći sa propisima“, izjavila je Svjetlana Radusin.
Dekarbonizacija kao osnovna komponenta energetske tranzicije, na koju se BiH obavezala, predviđa razvoj energetike na većem učešću obnovljivih izvora energije umjesto sadašnjeg koncepta baziranog na fosilnim gorivima.