Obilježeno 25 godina od formiranja fočanskih brigada (VIDEO/FOTO)

Služen je parastos i položeno cvijeće na centralni spomenik, uručena su i prizananja prvim komandantima bataljona i samostalnih odreda.

Prve vojne formacije imale su zadatak da zaštite srpsko stanovništvo, a nastale su od manjih naoružanih grupa i seoskih straža, da bi kasnije u sastavu Hercegovačkog korpusa, sa oko 3.000 boraca, učestvovale u odbrani u cijeloj Srpskoj.

- Da bi se spasio narod ovog grada, nudili smo muslimanima zajednički život. Nisu htjeli. Nikoga mi nismo otjerali, ovo je samo bila odbrana - podsjetio je Јovan Vuković, komandant bataljona Fočanske brigade.

Posthumno priznanje dodijeljeno je i Slavoljubu Živanoviću Žutom, komadantu samostalnog odreda Čelebići. 

Vujana Živanović, Slavoljubova majka, kaže da je njen sin bio prijavljen u Beogradu, te da mu je poručila da ne dolazi, jer je rat.

- A, on kaže:"Majko, da imam dvadeset glava, svih dvadeset bi dao za Foču!" - kaže Vujana.

Za stvaranje Republike Srpske život je dalo 499 boraca i 147 civila Foče, a u borbama je ranjeno 545 boraca. 

- Da se nismo borili, bilo bi nam sasvim drugačije. Pogledajmo kako je Srbima na Kupresu, u Bočinji, Vukovaru... Srećom, nije tako, zahvaljujući onima koji su živote dali za krst časni i slobodu zlatnu - kaže Milenko Plemić, komandant bataljona.

- Događaji iz dva svjetska rata opametili su Srbe i ovoga puta nisu bili nespremni kao nekada narod Kozare, Prebilovaca ili Korita. Napad "zelenih beretki" lako je odbijen, a istoga dana uveče muslimani su zapalili nekoliko srpskih kuća u Donjem Polju - naveo je Plemić.

On kaže da je tada brzo uspostavljen srpski krizni štab koji je organizovao vojne jedinice i obezbijedio dolazak Srpske garde čija je pomoć bila presudna u oslobađanju grada.

- Grad je oslobođen za samo devet dana, odnosno 17. aprila, kada su naše jedinice protjerale bojovnike iz njihovog glavnog uporišta, Donjeg Polja, prema Goraždu - rekao je Plemić.

Podsjetio je na ratni put srpskih jedinica iz Foče, koje su morale da obezbjeđuju dugu liniju fronta jer je opština Foča teritorijalno bila jedna od najvećih u BiH, pa su se neprijateljske jedinice često ubacivale u dubinu teritorije, čineći zločine nad civilnim stanovništvom, a najteže su prošle mjesne zajednice Јošanica i Јabuka.

Plemić je govorio i o pobjedi fočanskih boraca na Preljući, Stocu, Kacelju, Zebinoj šumi u opštini Foča, te van opštine - na Rogoju, Trnovu, Igmanu, i brojnim kotama na Treskavici.

U okviru obilježavanja Dana fočanskih brigada i 25 godina od početka rata u Foči, u Muzeju Stare Hercegovine otvorena je izložba "Foča u Odbrambeno-otadžbinskom ratu", koja iz srpske perspektive sagledava ratne strahote od 1992. do 1995. godine. Prethodno je na centralnom spomeniku služen pomen poginulim i preminulim borcima fočanskih brigada, te položeno cvijeće i prislužene svijeće.

RTRS/ SRNA