Kroz golgotu do slobode - 28 godina od egzodusa Srba iz Sarajeva (FOTO/VIDEO)
Rane na srcu zbog smrti jedinca Predraga nisu ni zacijelile, prisjeća se Dragica Arsić, a već se spremala da sa hiljadama svojih sunarodnika napusti Srednje kod Ilijaša.
Već jednom je bježala s porodicom iz Sarajeva 1992. godine, u martu 1996. po ciči zimi zauvijek napušta rodni grad, sa sobom nosi kosti mrtvog sina.
- 20.juna 1995. godine je poginuo. U Srednjem bio sahranjen, iznijeli ga na Sokolac. Moj muž je rekao - ja ga neće ostaviti dolje, idem tamo gdje se svi borci kopaju. Kamioni i kamioni su prošli i sve je išlo preko Srednjeg - prisjetila se Arsićev, majka poginulog borca VRS.
Putevima okovanim ledom i snijegom, u kamionima, autobusima, zaprežnim kolima nerijetko i pješice desetine hiljada Srba iz Sarajeva kreće u neizvjesnost. Najveće protjerivanje jednog naroda na tlu Evrope u posljednjim decenijama pamtimo po biblijskim scenama iskopavanja i izniošenja posmrtnih ostataka poginulih srpskih boraca i civila.
- To su bili tragični trenuci za te ljude i ko god je gledao te potresne slike nikada mu neće izaći iz glave. Ti ljudi su propatili mnogo u toku rata, a potpisvanjem mira došle su prijetnje iz Federacije da ko god je nosio pušku da će biti procesuiran i biti kažnjen. Raselili su po čitavoj Republici Srpskoj, željeli su da žive na slobodnoj teritoriji u Srpskoj - uzakao je Danijel Egić ministar rada i boračko invalidske zaštite Republike Srpske.
Boško Tomić izaslanik srpskog člana Predsjedništva naveo je da mjesec februar i mart 1996. godine spadaju u jedan od najtežih trenutaka za srpski narod Sarajeva.
- To su bili teški trenuci i to je preživo ovaj narod i zbog toga ovi trenuci treba da služe za sjećanje na one koji su dali živote za Republiku Srpsku - dodao je on.
Nadljudskim naporima vojska i Policija Republike Srpske zajedno sa narodom izdržali su više od 30 neprijateljskih ofanziva u Srpskom Sarajevu, sloboda je skupo "plaćena" sa 4.000 života. Imena srpskih heroja uklesana su na zidovima manastira na Ravnoj Romanija a njih 949 vječno počiva na Novom Zejtinliku.
- Danas smo se okupili ovdje da na ovom svetom mjestu da odamo počast i pomilimo se Bogu za duše naše braće koji su položili živote na braniku otadžbine i da im kažemo da ćemo ih se sjećati i dok ih se sjećamo živjeće i oni i ali i sloboda za koju su dali živote - poručio je Radan Ostojić predsjednik Boračke organizacije Republike Srpske.
Odbranjeno u ratu: Vogošća, Ilijaš, Hadžići, Ilidža, Grbavica, Rajlovac i druga naselja "crtači" mapa iz Dejtona kao na "tacni" poklonili su Federaciji. Ne želeći da žive pod tuđinskom vlašću i opravdanom strahu o najavljenih represalija prema svakom Srbinu koje je nosio pušku, kreću u egzodus.
- Žrtva sarajevskih Srba je bila nemjerljiva i da je sebe utkala u temelje Republike Srpske, ali i u temelje mnogih drugih opština gdje su Srbi iz Sarajeva otišli i nastavili svoje živote. Danas imamo Istočno Sarajevo sa 65.000 ljudi gdje živi jedan broj izbjeglih Srba iz Sarajeva - rekao je Ljubiša Ćosić gradonačelnik Istočnog Sarajeva.
Milovan Bjelica načelnik opštine Sokolac kaže da su po noći sahranjivali mrtve na temperaturi 30 stepeni ispod nule.
- Bilo je slučajeva da su očevi sahranjivali tri sina, otac i dva sina - kaže Bjelica.
Izgnanstvo Srba iz Sarajeva nema brojčanu dimenziju protjerivanja Јevreja iz Španije ili Grka iz Male Azije ali istorija će pamtiti egzodus mrtvih jer nema primjera da je jedan narod sa sobom nosio kosti najmilijih.
Zato tragična epopeja i žrtva Srba iz Sarajeva zaslužuje da ostane u trajnom sjećanju srpskog naroda.