Tegeltija: Iranski model političkog sistema u Sarajevu i bošnjačka islamska revolucija
Kolumnu prenosimo u cjelosti:
Kada su Alija Izetbegović i Hasan Čengić kao nosioci mladomuslimanskog pokreta u BIH, kao sunitski muslimani, počeli da uspostavljaju i grade veze sa šitskim Iranom, mnogima je to izgledalo nelogično, kontradiktorno, nekonzistentno s obzirom na antagonizam sunita i šita u islamskom svijetu. Međutim danas u Sarajevu vidimo rezultate tog strateški dobro promišljenog i na kraju treba reći uspješnog poteza.
Za početak ove analize pozabaviću se prije svega Iranskom islamskom revolucijom i političkim sistemom uspostavljenim nakon nje, kako bi i u nastavku analize mogao da izvršim komparaciju sa onim što zovem prikrivena "bošnjačka islamska revolucija" i političkim sistemom uspostavljenim nakon nje u dijelu FBIH predominantno naseljenom Bošnjacima-muslimanima.
Iranska islamska revolucija započela je u januaru 1978. godine i njen rezultat je transformacija Irana iz Kraljevine na čelu sa Šahom Mohamedom Rezom Pahlavijem u Islamsku Republiku sa ajatolahom Homeinijem (vrhovnim vjersko-političkim vodjom) na čelu, a koji je ujedno bio i vođa revolucije i osnivač islamske republike.
Ono što je interesantno za ovu analizu je upravo kombinacija državnog uređenja "Republika" i pridjeva Islamska, koja predstavlja kontradikciju i suštinski oksimoron.
No da pođemo od početka, Islam na dogmatskoj ravni ne poznaje i ne priznaje demokratiju i to je opšte poznata činjenica koju nije potrebno posebno dokazivati. Sa druge strane Republika je u načelu demokratski oblik državnog i društvenog uređenja.
Međutim, Iran je nakon islamske revolucije spojio upravo ove dvije teoretski nespojive kategorije i suštinski napravio dualno državno uređenje, koje je u jednom dijelu ima karakterestike demokratije sa svim demokratskim institucijama a u drugom predstavlja klasičnu teokratiju.
Dakle, u Iranu postoji Parlament, Vlada, Predsjednik... postoje izbori i građani biraju na izborima svoje predstavnike, sa druge strane postoji vrhovno vjersko-političko liderstvo oličeno u vrhovnom vjersko-političkom vođi Ajatolahu, koji se ne bira putem izbora, ali koji je u političkom sistemu Islamske Republike Iran vrhovni vjersko-politički autoritet, koji iznad svih demokratski izabranih institucija, koji nema niti može da ima opoziciju u Iranu. Podsjeća li vas to na nešto? Naravno ne u potpunosti formalizovano, ali susštinski podsjeća li vas to na dio FBIH predominantno naseljen Bošnjacima, gdje su uspostavljene sve demokratske institucije, gdje se održavaju izbori, ali gdje postoji i Reis ul Ulema kao neprikosnoveni vjersko-politički autoritet, koji je iznad svih drugih autoriteta i koji nema i ne može da ima bilo kakvu opoziciju.
Da se vratimo Aliji Izetbegoviću i Hasanu Čengiću kao nosiocima mladomuslimanskog pokreta u BiH 80-ih i 90-ih godina prošlog vijeka i njihovom naizgeld kontradiktornom uspostavljanju i građenju veza sa šitskom Islamskom Republikom Iran, iako su oni sami muslimani-suniti (antagonizam šita i sunita u islamskom svijetu je opšte poznata činjenica).
Naime, postavlja se logično pitanje zašto su se Alija Izetbegović i Hasan Čengić, naizgled kontradiktorno, opredijelili da uspostavljaju veze sa šitskim Islamom i na taj način možda isprovociraju osudu sunitskog islamskog svijeta na čelu sa Saudijskom Arabijom koja sa Iranom ima vrlo teške odnose prepune antagonizma i osporavanja.
Odgovor na to pitanje leži u činjenici da su i Alija Izetbegović i Hasan Čengić u Iranskom modelu islamske revolucije i islamske republike pronašli jedini mogući primjenljiv islamski državni recept koji je moguće implementirati u Bosni i Hercegovini, koja se nalazi u Evropi u trbuhu Evropskog kontinenta.
Naime shvatili su da model arapskih islamskih teokratija nije moguće implementirati u Evropi i da bi takav projekat unaprijed bio osuđen na propast, i zato su se opredjelili za kombinovani pristup, a to je upravo taj kontradiktarni model "islamske republike", koja će stvoriti privid demokratije , koja će izgraditi demokratske institucije i održavati izbore , koja će biti privid sekularnosti i demokratije koju mogu "prodati Zapadu i Evropi" ali koja će u svojoj suštini biti pod vrhovnim vjersko-političkim islamskim liderstvom i vođenjem od strane Islamske Zajednice i Reis ul Ulemom kao vrhovnim (istina neformalnim) vjersko-političkim autoritetom, koji se opet kao i u Izborima ne bira na demokratskim izborima.
Danas u Dijelu BiH predominantno naseljenom bošnjačkom populacijom upravo gledamo rezultat te ideje i tog strateškog opredjeljenja Alije Izetbegovića i Hasana Čengića koje je zaživjelo u društveno-političkoj stvarnosti Bosne i Hercegovine.
Ono što iz Islamske Republike Iran nisu mogli da implementiraju, to je Ustavno pozicionoranje Reis ul Uleme kao vrhovnog vjersko-političkog vođe (kako je Ajatolah pozicioniran u Iranu), jer takav očigledan Iranski politički koncept ne bi mogao dobiti odobravanje zapada i Evrope. Zato su ga ostavili u poziciji neformalnog ali stvarnog vjersko-političkog autoriteta iznad svoh drugih političkih autoritet, stvorivši privid sekularnosti i odvojenosti vjere i politike, dok su u stvarnosti uradili sve kako bi Reisa učinili nespornim vjersko-političkim autoritetom, koji svoju ulogu "vrhovnog vjersko-političkog vodje Bošnjaka" obavlja iz političke sjene, isključivo zbog evropskog geopolitičkog okruženja koje bilo kakvu formalizaciju moći Reis ul Uleme ne bi moglo da prihvati.
Dakle ako uporedimo Iran i dio BIH predominantno naseljen Bošnjacima rezultat je sljedeći.
1. Postoje li izbori ? Postoje i u Iranu i u tom dijelu BIH.
2. Postoje li demokratske institucije (Predsjednik, Parlament , Vlada itd ) ?Postoje i u Iranu i u BiH.
3. Postoji li vrhovni vjersko-politički autoritet? Postoji i u Iranu i u BiH.
4. Obavlja li taj vrhovni vjersko-politički autoritet sastanke sa političkim liderima i međunarodnim predstavnicima ? Obavlja i u Iranu i u BIH.
5. Postavlja li taj vrhovni vjersko-politički autoritet političke ciljeve i prioritete naroda? Postavlja i u Iranu i u BIH.
6. Ima li taj vrhovni vjersko-politički autoritet bilo kakvu opoziciju? Nema ni u Iranu ni u BiH.
7. Bira li se taj vrhovni vjersko-politički autoritet na demokratskim izborima? Ne bira ni u Iranu ni u BiH.
Јedina razlika između Irana i tog dijela BIH je što je ta pozicija vrhovnog vjersko-političkog autoriteta formalizovana a u tom dijelu BIH prikrivena.
Zbog toga, danas u tom dijelu Bosne i Hercegovine predominantno naseljenim Bošnjacima gledamo suštinski (ne formalno) ustvari Iranski islamski model republikanske demokratije i slobodno možemo reći da je mladomuslimanski pokret na čelu sa Alijom Izetbegovićem i Hasanom Čengićem, uspješno izvršio prikrivenu bošnjačku islamsku revoluciju u srcu i pred očima Evrope i cjelokupnog zapada i to im je prošlo!