Berjan: Sajam u Kini prilika da proizvodi iz Srpske budu dodatno promovisani kineskoj javnosti
Četvrti sajam Kina–Države Centralne i Istočne Evrope održan je u Ningbou (pokrajina DŽeđang) od 22. do 25. maja. Tema sajma bila je: Prihvatanje inovacija, unapređenje praktične saradnje i oblikovanje budućnosti. Lokalne kompanije su bile u potpunosti spremne. Možete li nam reći više o domaćim kompanijama iz Republike Srpske i Bosne i Hercegovine koje su se predstavile na sajmu i kako se razvijala saradnja naših kompanija sa Narodnom Republikom Kinom?
Republika Srpska i BiH su na ovogodišnjem sajmu u Ningbou predstavile svoje potencijale kroz učešće renomiranih domaćih kompanija iz sektora proizvodnje vina, prirodne kozmetike i tradicionalnih zanatskih proizvoda.
Među izlagačima su se istakle vinarije Tvrdoš iz Trebinja, Vinarija "Čitluk" i Vinarija "Nuić", kao i kompanije Elmar iz Trebinja i Eko-aromatik iz Čapljine.
Sajam je bio prilika da naši proizvodi, već prepoznati po kvalitetu na međunarodnom tržištu, budu dodatno promovisani kineskoj javnosti.
Zahvaljujući inicijativi Ambasade BiH u Kini, te snažnoj podršci ministra spoljne trgovine i ekonomskih odnosa BiH, Staše Košarca, kompanijama iz Republike Srpske i FBiH koje su učestvovale na sajmu omogućena je šestomjesečna besplatna promocija proizvoda u izložbenom prostoru grada Vuhana, kao i učešće na sajmovima širom Kine.
Ova vrsta podrške predstavlja značajan korak ka proširenju prisustva domaćih proizvoda na veliko i perspektivno kinesko tržište.
Iako i dalje postoji prostor za unapređenje saradnje i smanjenje trgovinskog deficita koji BiH ima sa Kinom, kao i većina zemalja u svijetu, ohrabruje činjenica da se ekonomski i trgovinski odnosi stalno razvijaju.
Tome u velikoj mjeri doprinosi učešće na prethodnim sajmovima, bilateralni poslovni forumi i zajednički projekti u okviru inicijative "Pojas i put".
Da li je planirano plasiranje novih proizvoda na kinesko tržište i zašto je sajam u Ningbou posebno značajan za BiH?
Promocija novih proizvoda jedan je od ključnih ciljeva učešća na sajmu. Ningbo je, kao vodeći logistički centar u Kini, idealna lokacija za predstavljanje proizvoda jednom od najvećih potrošačkih tržišta na svetu od preko milijardu potrošača, poznatom po visokoj potrošnji i brzoj adaptaciji novih trendova.
Sajam omogućava direktan kontakt s distributerima, potrošačima i poslovnim partnerima, čime se otvara prostor za plasman širokog spektra roba – od prehrambenih do prirodne kozmetike i zanatskih proizvoda.
Pored promocije, sajam nudi i konkretne mogućnosti za dugoročnu saradnju kroz B2B sastanke, poslovne forume i umrežavanje s kineskim kompanijama. Kompanije iz Republike Srpske i BiH su imale priliku da se upoznaju sa tržišnim trendovima, potrošačkim navikama i preferencijama kineskih potrošača što je ključno za prilagođavanje ponude i jačanje konkurentnosti.
Koliko je Bosna i Hercegovina konkurentna u odnosu na ostale zemlje Centralne i Istočne Evrope, i koliko dobro poznajemo kinesko tržište?
BiH posjeduje značajan potencijal za plasman svojih proizvoda na kinesko tržište, naročito u segmentu autentičnih, prirodnih i visokokvalitetnih proizvoda, koji su izuzetno cjenjeni među kineskim potrošačima. Ipak, postoji potreba za dodatnim ulaganjem u brendiranje, digitalni marketing i bolju analizu tržišta. Uspješan plasman na kinesko tržište zahtjeva ne samo kvalitet proizvoda, već i razumjevanje navika potrošača i prilagođavanje standardima tržišta. Saradnja s kineskim partnerima putem sajmova i onlajn platformi kao što su JD.com i Tmall, otvara vrata za konkurentniji nastup i rast izvoza.
Ambasada BiH u Kini organizovala je i poseban događaj u okviru sajma. Možete li nam reći više o tom događaju?
Ambasada BiH u Kini, uz nesebičnu podršku ministra Staše Košarca, a u saradnji sa kineskim organizatorima Sajma, organizovala je specijalizovani događaj na kojem su zapaženo predstavljeni privredni i turistički potencijali Republike Srpske i BiH.
Imao sam čast da se u ime domaćina obratim učesnicima, a događaj je svečano otvoren uvodnim govorima ministra Košarca i ambasadorke Đang Јu, specijalne izaslanice za saradnju sa zemljama Centralne i Istočne Evrope pri Ministarstvu inostranih poslova Kine.
Posebnu pažnju izazvalo je izlaganje generalnog direktora Investiciono-Razvojne Banke Republike Srpske, gospodina Srđana Јovanovića, kao i direktora sektora za strana ulaganja IRB-a, gospodina Zorana Talića, koji je predstavio ključne investicione mogućnosti u oblastima energetike, saobraćaja, prerađivačke industrije i turizma u Srpskoj. Istovremeno, predstavnici Spoljnotrgovinske komore BiH ukazali su na raznovrsne turističke atrakcije širom zemlje.
Oko stotinu učesnika iz 37 kineskih kineskih kompanija prisustovalo je ovom događaju i pokazali su veliko interesovanje za saradnju, što je snažan pokazatelj da Republika Srpska i BiH imaju značajan potencijal na ovom tržištu.
Događaj su pratile brojne medijske kuće, a prisustvovao mu je i zamjenik gradonačelnika Ningboa, grada koji broji preko deset miliona stanovnika.
Sajam je obuhvatio i akademsku razmjenu te saradnju lokalnih zajednica. Da li su uspostavljene nove veze sa kineskom stranom?
Angažmanom Ambasade BiH u Kini, omogućeno je direktno učešće na sajmu delegacijama IRB-a Republike Srpske, javnih univerziteta iz Istočnog Sarajeva i Banjaluke, kao i predstavnicima gradova Laktaši i Trebinje, te opština Brod i Јezero. Tom prilikom potpisani su sporazumi o namjeri bratimljenja između grada Laktaši i grada Јantai sa preko 7 miliona stanovnika (provincija Šandong), kao i između opštine Brod i grada Јujao, koji broji 1,4 milion stanovnika (provincija Đeđiang).
U poslednjih godinu i po dana, posredstvom Ambasade BiH u Kini, potpisano je osam sporazuma o bratimljenju između gradova i opština Republike Srpske i kineskih partnera, a u narednim danima očekuje se zaključenje još tri. Posebno ističem i potpisivanje sporazuma o saradnji između Republike Srpske i kineske provincije Gansu, koja broji više od 26 miliona stanovnika.
Ovom prilikom moram da istaknem i aktivnu ulogu predstavnika univerziteta iz Republike Srpske u Ningbu. Prorektor za međunarodnu saradnju Univerziteta u Banjoj Luci, prof. dr Kristina Pantelić Babić, kao i dekan Elektrotehničkog fakulteta Univerziteta u Istočnom Sarajevu, prof. dr Božidar Popović, učestvovali su u panel diskusijama i uspostavili brojne kontakte sa univerzitetima širom Kine. U proteklom periodu, posredstvom Ambasade potpisano je i više sporazuma o akademskoj saradnji sa kineskim univerzitetima.
Da li ste zadovoljni postignutim rezultatima u dosadašnjoj saradnji između BiH i NR Kine i kako vidite budućnost tih odnosa, naročito u oblasti ekonomije?
Saradnja između BiH i Kine je značajno je unaprijeđena u posljednjih nekoliko godina, naročito u oblastima trgovine, investicija i kulturne razmjene. Vidljiv je rast interesovanja kineskih kompanija za ulaganja u infrastrukturu, energetiku, turizam i poljoprivredu u Republiku Srpsku i BiH.
Iako postoje određeni izazovi, kao što su administrativne barijere, različiti regulatorni standardi i geografska udaljenost, uvjeren sam da, uz zajedničke napore i institucionalnu podršku, možemo dodatno ojačati ekonomske odnose i stvoriti nove mogućnosti za privredni rast.
Budućnost odnosa je svijetla. Nastavak saradnje u okviru inicijative "Pojas i put", ulaganje u inovacije, digitalnu ekonomiju i zelenu tranziciju, kao i jačanje prisustva naših kompanija na kineskom tržištu, predstavljaju osnovu za održiv i uzajamno koristan razvoj, poručio je Berjan u intervjuu za RTRS.