Modernizacija sistema daljinskog grijanja Gradske toplane Pale; Projekat vrijedan deset miliona evra (VIDEO)
Riječ je o kapitalnom projektu za ovu lokalnu zajednicu čija je vrijednost veća od deset miliona evra. Finansiraće se kreditnim sredstvima u iznosu od sedam miliona evra, dok je švajcarski Državni sekretarijat za ekonomske poslove za realizaciju ovog projekta obezbijedio 3,75 miliona evra bespovratne pomoći.
Izmještanje postojećeg, dotrajalog postrojenja toplane iz stambenog kompleksa i gradnja novog u industrijskoj zoni Pala, o kojem se priča već godinama, konačno postaje realnost. Novi, moderni sistem daljinskog grijanja će u znatnoj mjeri unaprijediti kvalitet života ljudi u Palama, što je jedan od ključnih preduslova za dalji ekonomski, društveni i ekološki razvoj ove lokalne zajednice.
- Građani će dobiti sigurno kvalitetniju uslugu grijanja. Mnogi novi objketi, koji budu u izgradnji, biće priključeni na našu novu toplanu, da bi toplana i povećala prihod u budućnosti, tako da sigurno mnogo značajno za Pale, za sve naše stanovnike - kaže Dejan Kojić, načelnik opštine Pale.
Projekat, vrijedan više od deset miliona evra, podrazumijeva izmještanje postojeće i izgradnju nove toplane, rekonstrukciju toplovodne mreže i unaprjeđenje poslovnog modela toplane. Finansiranje je obezbijeđeno kreditnim sredstvima u iznosu od sedam miliona evra, dok je 3,75 miliona evra bespovratnih sredstava osigurao švajcarski Državni sekretarijat za ekonomske poslove.
- Švajcarska se zalaže za obnovu i rekonstrukciju objekata za grijanje toplana, poput ove na jedan ekonomičan način i ujedno, tako što čuva okoliš, zelena ekonomija... Znači kada uradimo novi sistem grijanja, on će značiti i poboljšanje uslova za ljude koji žive u novim stanovima koji se grade recimo upravo na ovom području - rekao je Siroko Meserli, direktor programa saradnje Švajcarske u BiH.
Švajcarski program saradnje u BiH za period 2025-2028. godine fokus stavlja na tri oblasti: Održivi razvoj u oblasti privrede i migracija, Zdravstvo i Јačanje lokalne uprave i opštinskih vlasti, što uključuje i Zelenu energetsku tranziciju. Cilj posjete Palama bio je jasan - potvrditi posvećenost Švajcarske lokalnom razvoju u svim dijelovima Bosne i Hercegovine. Poseban akcenat u Programu stavljen je na podršku građanima da ojačaju svoju ulogu i angažman u zajednici i širem društvu. Istovremeno, podrška se pruža i lokalnim vlastima koje rade na poboljšanju života građana, unapređenju upravljanja javnim resursima, boljim opštinskim uslugama i saradnji sa susjednim gradovima i opštinama.
- Izuzetno značajan projekat za Pale, jer ako uzmemo da su Pale turističko mjesto, da želimo da ulažemo u razvoj turizma, kao privrednu granu koja sigurno ima potencijal na Palama, prioritet je da se izgradi nova toplana - istakao je Kojić.
Dragoljub Antonić, tehnički direktor Gradske toplane Pale kaže da će se ugraditi moderna oprema sa svom potrebnom opremom, kotlovi sa nekim koeficijentom dejstva i do 90 odsto, sa skladištima pravilnim za energente i tako dalje.
- Preći će se takođe što je važno sa nekog direktnog sistema na indirektni sistem, i sa svom modernom pratećom opremom sa stanovišta ekologije jako bitno znači elektrostatički filter najmoderniji, tako da očekivati je da ispunimo sve norme po evropskim standardima - istakao je Antonić.
Nova toplana će imati kotao snage deset megavata na biomasu i služiće kao primarni izvor toplote, te dodatni kotao snage deset megavata na prirodni gas koji će služiti za pokrivanje vršnih opterećenja.
Projektom se planira rekonstrukcija i proširenje toplovodne mreže, izgradnja toplotnih podstanica za bolje upravljanje distribucijom toplote, te postrojenja za pripremu bio mase za sagorijevanje.
Očekivana efikasnost novog sistema će biti oko 95 odsto, a ukoliko se projekat realizuje u skladu sa planom, Pale će imati jedan od najsavremenijih sistema centralnog grijanja na Zapadnom Balkanu.
- U ovom trenutku treba reći da je ovo ne samo infrastrukturni objekat od velike važnosti za Pale, nego jedan skok generacijski, tehnološki skok u 21. vijek građana Pala i uopšte ovog regiona. U ovom trenutku dinamika je ubrzana i trebamo dati svi svoj doprinos da se to što prije završi - navodi Željko Stojanović, vršilac dužnosti direktora Gradske toplane Pale.
Iz Ambasade Švajcarske u BiH kažu da uspjeh ovog, kao i ostalih projekata koje vlada ove zemlje podržava širom BiH, ne bi bio moguć bez snažnog angažmana lokalnih vlasti. Upravo one ulažu značajna vlastita sredstva u zajedničke projekte sa Vladom Švajcarske, odgovarajući na prioritete koje su građani sami prepoznali.
- Ono što je važno naglasiti jeste da rad ovakve toplane subvencioniše opština, a novac kojim se subnevcioniše dolazi od novca poreskih obveznika. Tako da nova toplana, novi sistem grijanja bi bio mnogo efikasniji i opština ne bi morala subvencionisati rad nove toplane, samim tim ne bi ni ljudi morali plaćati više kroz svoje poreze - istakao je Meserli.
I ekološki i ekonomski efekti - nova, moderna toplana ima značajno mjesto u konceptu razvoja Pala. Lokalni parlament je već usvojio odluke kojima se utvrđuje obaveza da svi novi objekti u definisanoj toplifikacionoj zoni budu priključeni na mrežu daljinskog grijanja.
- Imamo intenzivan plan izgradnje novih objekata prema industrijskoj zoni Famos, koji su već planirani tim projektom da se priključe, kao i izgradnju Gradske kuće, opštine, policijske uprave s druge strane magistrale, tako da mi u opštini Pale stvarno čekamo da se ovaj projekat realizuje, jer će nam otvoriti širom vrata za neki dalji napredak - istakao je Branko Koroman, predsjednik Skupštine opštine Pale.
Tenderska dokumentacija za ovaj projekat je u pripremi, a objavljivanje tendera za izvođača radova se očekuje do kraja juna ove godine. Međutim, za realizaciju projekta postoji još jedna prepreka.
Naime, ugovor o izgradnji se ne može potpisati prije završetka procesa ratifikacije sporazuma o kreditnim sredstvima i bespovratnoj pomoći od strane Doma naroda Parlamentarne skupštine BiH i Predsjedništva BiH. S obzirom na političke turbulencije i blokade u funkcionisanju Doma naroda, iz Pala apel da se ovo, ali i ostala pitanja koja su na dobrobit građana riješe što prije.
- Mi kao predstavnici Vlade Švajcarske, nama je veoma žao što se ove stvari dešavaju, konkretno, jer sa ovim projektom toplana je trebala biti spremna već za sljedeću grijnu sezonu, ali zbog situacije kakva jeste, to neće biti slučaj. Znači ovo sve utiče na dobrobit ljudi, što se tiče finansijskih sredstava, koja su odvojena za ovaj projekat ona su tu, ali ona neće biti tu dovijeka. Mi zato apelujemo na zvaničnike, političke aktere u BiH da se, ako ništa, slože oko stvari koje su tehničke prirode i dogovore ovakve stvari, a upravo za dobrobit građana - navodi Meserli.
Projekat izgradnje nove toplane jedan je od najznačajnijih u Palama u posljednjih 15-ak godina, kažu predstavnici ove lokalne zajednice iskazujući zahvalnost na švajcarskoj podršci bez koje bi bilo teško krenuti u njegovu realizaciju.