Kompletna dijagnostika i savremeno liječenje moždanog udara u Foči
Neurolog Univerzitetske bolnice Vekoslav Mitrović rekao je da je pacijentima dostupna kompletna dijagnostika, koja omogućava brzu i preciznu procjenu stanja svakog pacijenta.
- U neurološkoj ambulanti radimo detaljan klinički i neurološki pregled, ultrazvuk karotidnih i vertebralnih arterija, CT i CT angiografiju - istakao je Mitrović povodom Svjetskog dana borbe protiv moždanog udara.
On je napomenuo da postoje dvije vrste moždanog udara - ishemički i hemoragijski. Ishemički udar ili infarkt mozga nastaje kada krvni sud bude zapušen, najčešće zbog tromba ili embolusa i čini 85 odsto svih slulčajeva, a hemoragijski nastaje pucanjem krvnog suda i krvarenjem u mozak.
- Kod ishemičkog udara primjenjujemo trombolizu, lijek koji razgrađuje tromb i obnavlja protok krvi, ukoliko pacijent zadovoljava kriteriujem i ukoliko je došao unutar četiri i po sata od nastanka moždanog udara. Ta terapija se primjenjuje od 2011. godine - pojasnio je Mitrović, koji je i šef Katedre za neurologiju na Medicinskom fakultetu u Foči.
Kod hemoragijskog udara, dodao je, pažljivo se nadgleda krvni pritisak, kiseonik i srčana funkcija, a istovremeno počinje rana fizikalna terapija i psihološka podrška.
Moždani udar je jedan od najvećih zdravstvenih problema savremenog društva i godišnje se javlja kod 150 do 200 osoba na 100.000 stanovnika ostavljajući teške posljedice, budući da trećina pacijenata ostaje trajno zavisna od tuđe pomoći.
Zbog toga je prevencija veoma važna, kako primarna, prije udara, napomenuo je Mitrović, tako i sekundarna prevencija, nakon moždanog udara.
Postoje faktori rizika na koje se ne može uticati, a to su godine starosti, pol, rasna pripadnost, ali postoje i faktori rizika koji se mogu mijenjati, a to su povišen krvni pritisak, šećerna bolest, povišene vrijednosti holesterola i triglicerida, poremećaj srčanog ritma, fizička neaktivnost, pušenje, nekotrolisana upotreba alkohola.
- Sve te faktore rizika možemo da modifikujemo i u svijetu je opštepoznato da ukoliko dobro u zajednici modifikujete visinu krvnog pritiska imaćete manje moždanih udara - kaže Mitrović.
Kao tipičan primjer primarne prevencije, Mitrović je naveo odlazak kod kardiologa, koji nakon što pacijentu uradi EKG i kardiološku obradu, jasno vidi poremećaj srčanog ritma i daje antikoagulantne lijekove, što je trenutno najbolja terapija u prevenciji kardiogenog izvora moždanog udara.
Јoš jedan dobar vid prevencije je dopler krvnih sudova vrata u neurološkoj ambulanti kada može jasno da se vidi da li postoji zapušenje karotidnih arterija.
- Pravilo je da, ukoliko pacijenti imaju stenozu od 70 do 99 odsto, oni su kandidati za operativni zahvat i radi se karotidna endarterektomija. Ukoliko su pacijenti imali simptome - prolazni gubitak vida na jednom oku, prolazni poremećaj govora, prolazni osjećaj utrnulosti jedne polovine tijela, lica, oni su u obavezi da dođu da se otkrije uzročna veza - precizirao je Mitrović.
Kada se na vrijeme prevenira, Mitrović je dodao da se neće desiti teški moždani udar kada je ogromna regija zahvaćena.
Sekundarna prevencija kod pacijenata koji su već doživjeli moždani udar, da bi smanjili rizik od ponovnog udara, podrazumijeva stalnu terapiju, redovne kontrole i korekciju faktora rizika. Porodična i socijalna podrška takođe su ključ uspjeha.
Moždani udar je oštećenje mozga izazvano poremećajem cirkulacije krvi, kada dio mozga ostaje bez kiseonika i hranjivih materija.
Ako se odmah ne tretira, Mitrović je istakao da dolazi do trajnog oštećenja i zbog toga je brza reakcija ključna za očuvanje mozga i smanjenje invalidnosti.
- To je bolest koja ne bira ni godine, ni zanimanje, ni mjesto stanovanja, ali se ipak može spriječiti, a njegovi najteži ishodi mogu se ublažiti ako se reaguje na vrijeme - zaključio je fočanski neurolog.