Manje od dva mjeseca do primjene novog sistema ulaska i izlaska iz Šengena (VIDEO)
Iz Evropske unije poručuju da je riječ o mjeri koja će povećati bezbjednost i ubrzati kontrole na granicama, dok putnici strahuju od gužvi i dužih procedura.
Pečat u pasošu uskoro odlazi u prošlost. Umjesto njega, pri prvom ulasku u zemlje EU, čeka nas kamera koja će skenirati lice, aparat za otisak prstiju i unos svih podataka u novi evropski sistem.
EES sistem podrazumijeva digitalnu registraciju građana iz 59 zemalja koje nisu članice Evropske unije, a među kojima su zemlje zapadnog Balkana: BiH, Srbija, Crna Gora, Sjeverna Makedonija i Albanija.
Odnosiće se i na putnike iz Amerike, Australije, Velike Britanije, Јapana, Brazila, Argentine i još nekih zemalja.
Obuhvata sve članice Šengena osim Irske i Kipra, kao i Lihtenštajn, Norvešku, Island i Švajcarsku.
Novim sistemom, tokom prvog ulaska, putnici će službenicima granične kontrole dati lične podatke, otiske prstiju i fotografiju.
Ti podaci će biti čuvani tri godine i provjeravani pri svakom prelasku.
Iz MUP-a Hrtvtske kažu da je EES sistem potpuno uspostavljen i spreman za primjenu - automatski bilježi ulazak i izlazak, i podatke o eventualnom prekoračenju boravka ili ranijem odbijanju ulaska.
Uz to, može pomoći u sprečavanju trgovine ljudima i borbi protiv teškog kriminala i terorizma.
- Što se tiče očekivanih gužvi, posebno tokom perioda turističkih sezona, jasno je da će postojati povećan pritisak na sve granične prelaze. Prosječno obavljanje granične kontrole je produženo, ali konkretne brojke zavise od intenziteta saobraćaja i vrste graničnog prelaza - navodi se u saopštenju Ministarstva unutrašnjih poslova Hrvatske.
U Spoljnotrgovinskoj komori BiH upozoravaju da će se negativne posljedice najviše odraziti na spoljnotrgovinsku razmjenu, budući da više od 70 odsto trgovine ide prema Evropskoj uniji.
- Imajući u vidu da je Zapadni Balkan okružen granicama EU, smatramo da Zapadni Balkan ne treba posmatrati kao treću stranu i da ga treba isključiti iz EES i ETIAS sistema ili pronaći moguće rješenje za pojednostavljenje ili smanjenje administrativnih procedura, radi olakšanja prekograničnog transporta i bolje integracije sa tržištem Evropske unije - ističu iz Spoljnotrgovinske komore.
U probnoj fazi, pasoši će se i dalje pečatirati, a biometrija se neće odmah uzimati na svim prelazima.
Postepena primjena trajaće do aprila 2026. godine.
Nakon toga slijedi potpuna digitalna kontrola na svim spoljnim granicama Šengenskog prostora.