Koji kontinent ima najveći broj životinjskih vrsta?
Stotinama godina naučnici popisuju i geolociraju vrste širom planete. Prije digitalnog doba, najveći dio naših informacija o distribuciji vrsta dolazio je iz muzejskih kolekcija. Danas i javnost doprinosi tom poduhvatu. Tokom proteklih 20 godina, desila se "revolucija građanske nauke", a naučnici koriste podatke od građana za popunjavanje rupa.
Pomoću tih podataka, naučnici mogu da mapiraju distribuciju vrsta širom svijeta. Krajem 1980-ih, naučnik Norman Majers je skovao izraz "žarište biodiverziteta" kao naziv za mjesta sa izuzetno velikim brojem vrsta na datoj površini. Od sadašnjih 36 takvih žarišta širom svijeta, većina je na kontinentima koji se prostiru preko ekvatora, gdje je klima topla i vlažna.
Razlog za to ima veze ne samo sa životinjama, već i sa biljkama. Biljke su fundament vrsta - ako neko mjesto ima veći diverzitet biljaka, lakše je drugim organizmima koji zavise od tih biljaka da postanu rasprostranjeniji.
Iako biljke mogu da žive u svim vrstama uslova, većina se najuspješnije razvija na toplim, vlažnim mjestima. Toplota i vlažnost rade zajedno: topao vazduh hvata molekule vode i stvara vlažnost. Toplota je takođe bolja za mnoge mikroorganizme, naročito dekompozere, koji razlažu mrtvi materijal iz kog biljke uzimaju nutrimente.
Povrh toga, insektima, koji oprašuju mnoge cvjetnice, više odgovara toplija klima jer ne mogu da regulišu sopstvenu tjelesnu temperaturu. Više insekata u tropskim predjelima znači više polinacije za biljke i više hrane za gladne predatore.
Međutim, u igri su i drugi faktori. Da bi ugostio mnogo vrsta, kontinent mora da ponudi ne samo tropske uslove, već i različite životne sredine. Mjesta sa velikim biodiverzitetom imaju mnoge potencijalne niše koje životinje mogu da zauzmu. Na primjer, visoko drveće ili visoke planine proizvode vertikalnu varijaciju u temperaturi, izloženosti suncu i terenu omogućavajući većem broju stvorenja da koegzistiraju bez nadmetanja za iste resurse ili životne sredine.
Na osnovu tih faktora i raspoloživih podataka, većina naučnika se slaže da Јužna Amerika ima najveći broj životinjskih vrsta. Od amazonske kišne šume, koja ima brojne nivoe za nastanjivanje životinja, do planinskog vijenca Anda sa desetinama mikroklimata, Јužna Amerika ima pobjednički spoj toplote i geografije.
Međutim, biodiverzitet Јužne Amerike možda neće uvijek biti tako bogat. Sa deforestacijom, rudarenjem žive i klimatskim promjenama, južnoameričke životinje se suočavaju sa više prijetnji nego ikad ranije.
Јoš postoji šansa da se šteta ublaži. Sigurno ćemo izgubiti mnogo vrsta, ali će svaki napor u cilju smanjenja našeg uticaja takođe sačuvati mnogo, piše Lajv Sajens.